អ្នកវិភាគ៖ ការប្រែប្រួលអាសនៈឃុំ-សង្កាត់ នឹងជំរុញការធ្វើកំណែទម្រង់កាន់តែខ្លាំង
សង្គមស៊ីវិល និង អ្នកតាមដាន មួយចំនួនអះអាងថា ការប្រែប្រួលអាសនៈឃុំ-សង្កាត់ តាមរយៈការបោះឆ្នោតឆ្នាំនេះ នឹងជំរុញឲ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់កាន់តែខ្លាំង ដោយថា អ្នកនយោបាយត្រូវការសំឡេងគាំទ្រ សម្រាប់ដណ្តើមតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។
បើតាមលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ននៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៤នេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលធ្លាប់គ្រប់គ្រងអាសនៈឃុំ-សង្កាត់ចំនួន១ ៥៩២ កាលពីឆ្នាំ២០១២នោះ បានថយចុះ១ ១៥៨ វិញ នៅឆ្នាំ២០១៧នេះ។ ពោល គឺបាត់អស់ជិត៥០០អាសនៈ។
ចំណែកបក្សប្រឆាំង ដែលធ្លាប់គ្រប់គ្រង ៤០អាសនៈនៅឆ្នាំ២០១២ បានកើនឡើងដល់៤៨៧ ឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧នេះ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស លោក មឿន តុលា លើកឡើងថា ការប្រែប្រួលអាសនៈនៅឃុំ សង្កាត់ពេលនេះ លោកថា ជាសម្ពាធមួយជំរុញទៅបក្សកាន់អំណាចឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់កាន់តែខ្លាំង សម្រាប់ស្តារប្រជាប្រិយភាពការពារអំណាចនៅឆ្នាំ២០១៨។
លោក មឿន តុលា ឲ្យដឹងទៀតថា សំឡេងឆ្នោតប្រែប្រួលនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិនេះ ក៏ជាសម្ពាធមួយទៀត ជំរុញទៅបក្សប្រឆាំង ឲ្យពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយ របស់ខ្លួន ពេលយកទៅឃោសនាអំឡុងធ្វើយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោត។
បើតាមលោក មឿន តុលា ការប្រឹងធ្វើកំណែទម្រង់ របស់បក្សកាន់អំណាច និងការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពលើគោលនយោបាយ របស់បក្សប្រឆាំងលោកថា ជាគោលដៅចំបង របស់គណបក្សធំៗនេះ សម្រាប់ដណ្តើមកៅអីនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។
លោកថា៖ «គណបក្សប្រឆាំងក៏ត្រូវតែប្រយ័ត្នប្រយែងដែរ ខ្លួនឯងធ្លាប់រិះគន់គេថាមេដឹកនាំឬក៏មេឃុំ គណបក្សកាន់អំណាចអត់បានធ្វើការ ឬក៏ពុករលួយអីហ្នឹង។ អញ្ចឹងបើខ្លួនឯងមកអត់ធ្វើការដែរ ហើយពុករលួយដែរ ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចាប់ផ្តើមមើលហើយ។ ហើយពលរដ្ឋនឹងដកសេចក្តីទុកចិត្តនៅថ្ងៃណាមួយ»។
អ្នកតាមដានការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក ប៊ួ បញ្ញា លើកឡើងថា ការធ្លាក់ចុះប្រជាប្រិយភាព របស់បក្សកាន់អំណាចនៅថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៣ និងការធ្លាក់ចុះការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧នេះ លោកថា ពិតជាចរន្តជំរុញឲ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់កាន់តែខ្លាំង របស់បក្សកាន់អំណាច សម្រាប់ត្រៀមទៅការពារអំណាចនៅឆ្នាំ២០១៨។ លោកថា ពិសេស សេវាសាធារណៈ អំពើពុករលួយ ការរំលោភដីធ្លី និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។
លោកថា៖ «បញ្ហាដីធ្លីឬក៏សិទ្ធិមនុស្សអីជាដើមហ្នឹង ខ្ញុំសង្កេតឃើញថាទោះបីជាមានបញ្ហាអីមួយចំនួនក៏ដោយ ក៏មានការបើកទូលាយគ្រាន់បើជាងអាណត្តិមុនៗដែរ។ ប៉ុន្តែវានៅតែចោទជាបញ្ហា។ បញ្ហានៅត្រង់ថា យើងឃើញស្រាប់ហើយ ការចាប់ចងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស[នៅសមាគមអាដហុក]អីមន្ត្រី គជបដែលយើងមើលទៅវាជាហេតុផលនយោបាយ ដែលយើងមើលទៅនៅតែមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដីធ្លីជាបន្តបន្ទាប់។ អាហ្នឹងដែលខ្ញុំគិតថាជាហេតុផលចំបងជាងគេ ដែលធ្វើឲ្យបក្សកាន់អំណាចធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាព ជាពិសេសយុត្តិធម៌សង្គមៗ ដែលប្រជាពលរដ្ឋច្រើនមែនទែន ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនគាត់ថា ប្រព័ន្ធតុលាការនៅស្រុកខ្មែរមិនឯករាជ្យ។ អាហ្នឹងហេតុផលប៉ុន្មានណឹងហើយធ្វើឲ្យបក្សកាន់អំណាចធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាព»។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថា បើពិនិត្យពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋជាង៨៥ភាគរយចេញទៅបោះឆ្នោត នៅឆ្នាំ២០១៧នេះ លោកថា ជាសារមួយបង្ហាញទៅអ្នកនយោបាយថា ពលរដ្ឋកំពុងតាមដានពីសកម្មភាពរបស់អ្នកនយោបាយ។
លោក មាស នី អះអាងថា ការប្រែប្រួលអាសនៈនៅឃុំ សង្កាត់ ពេលនេះ លោកថានឹងជំរុញឲ្យអ្នកនយោបាយប្រឹងយកចិត្តពលរដ្ឋកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការផ្សេងៗ ខណៈការបោះឆ្នោតជាតិនឹងចូលមកដល់នៅឆ្នាំក្រោយនេះ។
យ៉ាងនេះក្តី សង្គមស៊ីវិលនិងអ្នកតាមដាន នៅតែបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា កំណែទម្រង់នៅតែគ្មានប្រសិទ្ធភាព ដោយថាប្រសិនបើខ្វះការជំរុញពីភាគីពាក់ព័ន្ធ និងប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតនោះ៕
