សង្គមស៊ីវិលថា វាមិនទាន់យឺតពេលទេដែលកម្ពុជាគួរតែអនុវត្តសំណើEU ដើម្បីរក្សាEBA
សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីម្សិលមិញ បានសម្រេចដកការអនុគ្រោះពន្ធ EBA លើផ្នែកខ្លះនៃទំនិញនាំចេញរបស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់ទុកការសម្រេចនេះជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ខ្លួន។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីម្សិលមិញ EU បានសម្រេចយកពន្ធលើផលិតផលសំលៀកបំពាក់ សម្ភារធ្វើដំណើរ ស្បែកជើង និងស្ករសពីកម្ពុជា ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រហែល ១១០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ទោះជាយ៉ាងណា សេចក្តីសម្រេចនេះនឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ បើសិនគ្មានការជំទាស់ពីសភាអឺរ៉ុប។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យមានការឆ្លើយតបបែបទន់ភ្លន់ និងវិជ្ជមានចំពោះលក្ខខណ្ឌរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដើម្បីរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ដោយថា វានៅមិនទាន់យឺតពេលនោះទេ។
មន្ត្រីគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសង់ត្រាល់ លោក ឃុន ថារ៉ូ បានលើកឡើងថា ការសម្រេចរបស់អឺរ៉ុបនេះជាការធានាររបស់ខ្លួនទៅលើសិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោក ឃុន ថារ៉ូ បន្ថែមថា បើទោះបីអឺរ៉ុបសម្រេចបែបនេះក្ដី ក៏ប្រទេសនេះនៅតែបង្ហាញជំហរចរចាជាមួយកម្ពុជាផងដែរ។
លោក ឃុន ថារ៉ូ៖ «ក្នុងរយៈពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល [កម្ពុជា] គាត់ត្រូវមានការបង្ហាញទៅដល់សហភាពអឺរ៉ុបនូវវិធានការជាក់ស្ដែងដែលអាចឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបអាចជឿទុកចិត្តបាន។ ហើយលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យគឺមានហើយ គ្រាន់តែថាការឆ្លើយតបកម្រិតណានោះគឺវាអាស្រ័យទៅលើរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេល៦ខែចុងក្រោយនេះទេ»។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOD ថា បើទោះបីអឺរ៉ុបសម្រេចបែបនេះក្ដី តែប្រទេសនេះនៅតែបង្ហាញជំហរទន់ភ្លន់ដល់កម្ពុជានៅឡើយចំពោះការទុកពេលដល់៦ខែទៀតនេះ ដោយលោកជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលពិចារណាចំពោះការសម្រេច និងការស្នើរបស់អឺរ៉ុបឡើងវិញ ដោយថា ដើម្បីរក្សាប្រយោជន៍របស់ពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេស។
លោកថា៖ «យើងចង់ឃើញការដោះស្រាយ ឬការអនុវត្តនូវការសម្រេចរបស់ខ្លួនឱ្យបានល្អ ដើម្បីទាក់ទាញការពិចារណារបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបក្នុងការផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធមកវិញ»។
ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា ការសម្រេចរបស់អឺរ៉ុបនេះជាការព្រមានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោយពេលដែលកម្ពុជាហាក់មិនអើពើនឹងសំណើរបស់អឺរ៉ុបជិត១ឆ្នាំមកនេះ។ លោកបន្ថែមថា ការសម្រេចនេះមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងកិត្តិយសជាតិផងដែរ។
លោកថា៖ «វាមិនមែនដូចការអះអាងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ ដែលថាវាជាការលក់អធិបតេយ្យភាព វាជាការឱនក្បាល វាមិនមែនដូច្នោះទេ! ព្រោះពីមុនដែលយើងអាចទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ក៏យើងទទួលយកនូវលក្ខខណ្ឌរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែរ ព្រោះមុនសហភាពអឺរ៉ុបផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ EBA ឱ្យកម្ពុជា គេបានភ្ជាប់ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌទៅនឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មានប្រជាធិបតេយ្យ មានលក្ខខណ្ឌការងារឱ្យល្អប្រសើរ»។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Right Watch លោក Phil Robertson បានថ្លែងថា ការសម្រេចរបស់អឺរ៉ុបនេះហាក់បីដូចជាការវាយយ៉ាងធ្ងន់លើនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចំពោះការមិនគោរពទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស ហើយការធ្វើឱ្យបាត់បង់នេះគឺជាបរាជ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមិនបានដោះស្រាយបញ្ហាដែលអឺរ៉ុបបានលើកឡើង។
លោក Phil Robertson បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថែមទៀតថា វាដល់ពេលហើយដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវទទួលស្គាល់ការពិត និងចូលតុចរចានោះ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះលើកឡើងថា៖ «ជំនួសដោយការចំណាយពេលឥតប្រយោជន៍ក្នុងការប្រើសារវាយប្រហារអឺរ៉ុប រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរងាកមកដោះស្រាយបញ្ហាដែលអឺរ៉ុបបានលើកឡើង។ […] លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គួរតែបញ្ឈប់ការគំរាមគំហែងរបស់គាត់ ដើម្បីចូលតុពិភាក្សាអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាមួយអឺរ៉ុប ដោយទទួលស្គាល់មធ្យោបាយតែមួយគត់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរវិញ គឺលុបបំបាត់ច្បាប់ប្រឆាំងសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ចប់ការវាយប្រហារ ការចាប់ខ្លួន និងដំណើរច្បាប់ប្រឆាំងសកម្មជន និងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង»។
ថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីម្សិលមិញ សមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា APHP លោក Kasit Piromya បានលើកឡើងថា ការធ្វើឱ្យអឺរ៉ុបសម្រេចយកពន្ធលើទំនិញមួយចំនួននេះ គឺជាកំហុសរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
លោកសរសេរបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា៖ «ការទទួលខុសត្រូវក្នុងការបញ្ចៀស និងបានការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មមកវិញ មិនអាស្រ័យលើសហគមន៍អឺរ៉ុបទេ ប៉ុន្តែ គឺជាការសម្រេចរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ វាអាស្រ័យលើគាត់ក្នុងការបញ្ចៀស និងទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស អនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សប្រឆាំងត្រឡប់ចូលក្នុងឆាកនយោបាយវិញ និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដើម្បីធានាសិទ្ធិរបស់ប្រជាជន សេរីភាពបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិសមាគម និងការជួបជុំដោយសន្តិវិធី»។
ក្នុងទំព័រហ្វេសបុកសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា GMAC កាលពីម្សិលមិញ បានសរសេរថា ខ្លួនសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ្វីទាំងអស់ចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់អឺរ៉ុបនេះ ដោយថា នឹងចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោងបន្ទាប់។
ទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាវិញ ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសកាលពីម្សិលមិញដោយក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានហៅសេចក្តីសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះថា ជារឿងដ៏អយុត្តិធម៌ដែលផ្តើមចេញពីការភាន់ច្រលំ និងការយល់ខុសពីតថភាពជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជា។ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ក៏បានហៅសេចក្តីសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះថា ធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលនយោបាយ និងជាការអនុវត្តស្តង់ដារពីរផងដែរ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានសរសេរថា៖ «ទោះបីជាសេចក្តីសម្រេចនេះបានទទួលស្គាល់វឌ្ឍនភាពជាក់ស្តែង ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចបាននៅក្នុងវិស័យជាច្រើន ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងក្តីកង្វល់របស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបក៏ដោយ ក៏សេចក្តីសម្រេចនេះពុំបានទទួលស្គាល់ និងគោរពបញ្ហាជាមូលដ្ឋាននៃអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ដែលពុំមែនជាកម្មវត្ថុនៃការចរចាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ឬជាកម្មវត្ថុនៃការផ្លាស់ប្តូរដើម្បីជំនួយអភិវឌ្ឍន៍នោះឡើយ»។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែល កម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ជំហរថា ខ្លួននឹងនៅតែប្តេជ្ញាពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបដោយឈរលើស្មារតីគោរព និងការទទួលផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក និងបន្តអនុវត្តតាមប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
គិតរហូតមកដល់ពេលនេះ មានរយៈពេល១ឆ្នាំហើយ ក្រោយពីសហភាពអឺរ៉ុបដំណើរការនីតិវិធីព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ជាបណ្ដោះអាសន្នពីកម្ពុជានៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ក្រោយពីរកឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបរាជ័យក្នុងការស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យតាមលក្ខខណ្ឌរបស់ខ្លួន។
លក្ខខណ្ឌដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះ មានដូចជា ស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស អនុញ្ញាត្តិឱ្យអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដំណើរការឡើងវិញ និងត្រូវដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាដើម ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលឆ្លើយតបថា ជាបន្ទាត់ក្រហមមិនអាចធ្វើទៅរួច ព្រោះជាអធិបតេយ្យជាតិ៕
ប្រភព៖ VOD