វិភាគ៖ តើវិធានការទប់ស្កាត់បទចម្រៀង «ឈាមបាតុករ» បន្សល់ទុកបញ្ហាអ្វីខ្លះក្នុងសង្គម?

12
មករា

វិភាគ៖ តើវិធានការទប់ស្កាត់បទចម្រៀង «ឈាមបាតុករ» បន្សល់ទុកបញ្ហាអ្វីខ្លះក្នុងសង្គម?

ប្រភព៖ VOD

ថ្មីៗនេះ មានកា​រព្រ​មា​នចា​ត់់​វិ​ធាន​កា​​រច្បា​ប់ ​ដើម្បី​ដាក់​ស​ម្ពាធ​​​ឱ្យ​ក្រុ​មអង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិលលុប​​បទ​​ច​​ម្រៀង ​«​ឈាម​បាតុក​រ» ប៉ុន្តែ​ជុំវិញរឿង​វាយកម្ទេច​កុដិ​បុរាណ​ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិ ដែលមក​ដល់ពេលនេះ ក្រសួង និង​​សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ នៅ​រក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ដោយមិនទាន់ឃើញមានចាត់វិធានការ​ច្បាប់ទៅលើ​អ្នកនៅពីក្រោយនោះ បាន​​​ប​ង្កើ​តជា​មន្ទិល​ជុំវិញ​កាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល​ ក្នុង​ការធានាយុត្តិធម៌ស​ង្គ​ម​ ក្រោ​​​​មដំបូល​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការអូសបន្លាយវិបត្តិសង្គម។

ជុំ​វិញបញ្ហានេះ​ អ​ង្គ​ការសមាគ​ម​​​​ចំនួ​ន៤​ ដែ​លសកម្មក្នុ​ងការ​ទា​ម​ទា​រយុ​ត្តិ​ធ​ម៌ស​ង្គម​ កា​​លពី​ថ្ងៃទី​៩ ​ខែ​​មករា ​ឆ្នាំ២​០​២៣ បា​នប​ង្ខំចិ​ត្តលុបប​ទច​​ម្រៀង​ «ឈាម​បាតុករ»​ ចេ​ញ​ពី​​ប​ណ្តាញ​​​សង្គម​។​

ការលុបនេះ ​ក្រោ​យពីតំណាង​អង្គការ​សមាគម​ទាំង៤ រួមមាន ​ប្រ​ធាន​ចាត់​​កា​​រទូ​ទៅ​​អ​ង្គការលី​កាដូ លោក ​អំ សំអាត​, ប្រធានអ​ង្គ​កា​រស​ង់ត្រា​ល់ ​លោ​ក​ មឿន​ តុ​លា ​រួម​​ទាំងប្រ​ធាន​សមាគ​មប្រ​ជា​ធិបតេយ្យឯ​ករាជ្យនៃ​សេដ្ឋកិ​ច្ច​ក្រៅប្រ​ព័​ន្ធ​ លោក វន់ ​ពៅ និង​​ប្រធា​នសមា​គម​សម្ព័​​ន្ធ​សហគមន៍កម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន បាន​ទៅឆ្លើយ​បំភ្លឺនៅ​អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាល​ជាតិ​ ក្រោយពី​មានលិខិតស្នើសុំចាត់វិធា​ន​​​ការពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោកស្រី ភឿង សកុណា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២​៣​។

អ្ន​កនាំ​ពាក្យ​អគ្គ​ស្នង​ការនគរបា​លជាតិ​ លោ​ក ​ឆា​យ ​គឹ​មខឿ​​ន ​ឱ្យដឹ​ងថា​ ការ​កោះ​ហៅប្រ​ធា​ន​អង្គការ​ និងស​មាគ​មទាំងនោះ​​ ជា​វិ​ធាន​បែបរ​ដ្ឋបាល។ ​​​​ប៉ុ​ន្តែលោក​ថា ​​ស​មត្ថ​កិច្ចនឹងអនុវត្តវិធាន​ការច្បាប់​ បើប្រធានអង្គការទាំងនោះមិនព្រ​មអនុវត្តតាម។

លោ​​កថា៖ «​យើង​អនុ​វត្ត​វិធា​នកា​រ​រដ្ឋបា​ល ​ដើ​ម្បីអ​​ប់​រំ ​ហើ​យធ្វើ​កិ​ច្ច​ស​ន្យា​ឈ​ប់ប​ង្ហោះអ៊ី​ចឹ​ងទៅ ​ព្រោះខ្លឹមសា​រ វា​មា​នឥ​ទ្ធិ​ពល​ជះទៅ​លើប​រិ​យាកា​សសង្គ​ម។ ​តែបើ​សិនអ​នុវត្ត​វិធានការរដ្ឋបាលនៅតែគ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព អាហ្នឹងយើងនឹងពិចារណានីតិវិធីតាមផ្លូវច្បាប់»។

​បើតាមលិខិតនោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌បាន​ប្រាប់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក នេត សាវឿន ថា​​បទ​ចម្រៀង «ឈាម​បា​តុ​ករ»​ ដែលអមដោយរូបភាពពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹត្តិការណ៍ផ្លូវវេងស្រេង ជាការ «អុច​អា​ល ញុះញង់ អាចនឹងបង្កអ​ស​​​ន្តិ​សុខ​ ស​ណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម »។

ប៉ុន្តែ​ជា​ការ​កត់​សម្គាល់ ជាង១ខែមកនេះ ករណីវាយកម្ទេចកុដិបុរាណ​ចំនួន​៣ មានអាយុកា​លជិត​១០០ឆ្នាំ ក្នុង​វត្ត​ឧណ្ណាលោ​ម និង​ករណី​វាយបំបែកចេតិយបុរាណនៅវត្តបទុមវតី ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ដែលចេតិយ​នោះមាន​អាយុ​កាល១២៣​ឆ្នាំនោះ​ សមត្ថកិច្ចមិន​ទាន់​ទម្លាយ​​ពី​​វិធាន​​ការ​​ច្បាប់ចំពោះអ្នកដែល​នៅ​ពី​ក្រោយ​ការ​​បំផ្លិច​​បំផ្លាញ​​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌជាតិ​នេះ​នៅឡើយ​ទេ បើទោះបី​កាល​ពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងវប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ចាត់​ទុក​ករណីនេះថា​ជា «ទង្វើ​ផ្ទុយពីច្បាប់» ក៏ដោយ។

បញ្ហានេះ​បង្កើតជាចម្ងល់ថា តើវិធានទប់ស្កាត់បទចម្រៀង​រ៉េប «ឈាមបាតុករ» បន្សល់​ទុក​បញ្ហា​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុងសង្គម?

នាយកវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកវប្បធម៌ លោកបណ្ឌិត ប៉ា ចន្ទរឿន យល់ថា វិធានការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ហាក់​ដូច​ជា​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់ខ្ពស់ក្នុងការស្នើនគរបាលជាតិចាត់វិធានការ​​ទៅលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល​ដែល​បង្ហោះ​បទ​ចម្រៀង «ឈាមបាតុករ» ប៉ុន្តែ​មិន​បាន​បង្ហាញ​ពី​ការ​ស្នើ​សុំ​ចាត់​វិធានការ​អ្នក​ដែល​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​​បេតិកភណ្ឌជាតិ ដែលបញ្ហានេះ​​បាន​បន្សល់​ទុក​នូវ​បញ្ហាសង្គម​ធំៗ​ចំនួ​ន​៤។

បើតាមលោក ចន្ទ​រឿន បញ្ហា​ទាំង​​នោះ​បាន​​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ថា ក្រសួង និងសមត្ថកិច្ច កំពុងរួម​​​ដៃ​គ្នាជំរុញ​ការអនុវត្តច្បា​​​ប់បែបស្តង់ដារពីរ ដែលករណីនេះនឹង​បន្សល់ទុក​នូវវប្បធម៌និទណ្ឌភាពក្នុងសង្គម ការ​រឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងបង្រួមលំហការងាររបស់ក្រុមអ​ង្គការសង្គមស៊ីវិល​ដែលសកម្មជំរុញយុត្តិធម៌សង្គម។

លោកសំអាង​ថា ខ្លឹម​សារនៃបទ​ចម្រៀង «ឈាមបាតុករ» គ្រាន់តែបង្ហាញអំពីសោកនាដកម្មនៃការបង្ក្រាប​​បាតុករ កាលពី៩ឆ្នាំមុន និងឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីនិទណ្ឌភាព ឬកង្វះនៃការផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់អ្នករងគ្រោះនិង​អំ​ពាវ​​នាវកុំឱ្យមានការបង្ក្រាបដែលមានលក្ខណៈ​ឃោរ​ឃៅរហូត​មាន​អ្នក​ស្លាប់​ ដូចករណីបង្ក្រាបនៅលើផ្លូវវេងស្រេ​​​ងប៉ុណ្ណោះ។

លោកថា៖ « ចំណាត់ការបែបនេះឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញអំពីស្តង់ដារពីរ​នៃការអនុវត្តការងាររបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដែលនៅបណ្តោយឱ្យមាននិទណ្ឌភាពចំពោះបទល្មើស​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ជាតិ»។

ជ្រុងមួយនៃ​បញ្ហា​នេះ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែ​មករា អង្គការលីកាដូ បានបង្ហោះសារ​បង្ហាញការ​សោកស្តាយ​យ៉ាង​​ខ្លាំង​ចំពោះចំណាត់ការរបស់នគរបាលជាតិ ដែលបានអនុវត្តវិធានការតាមការស្នើសុំ​របស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដោយសំអាងថា វីដេអូ​ចម្រៀងដែលខ្លួនបង្ហោះ​មិនមែន​ជា​បទល្មើស​ញុះ​ញ​ង់​ដូចការចោទប្រកាន់ តែផ្ទុយទៅវិញ​​ ការ​ចេ​​ញផ្សាយ​វីដេអូបទចម្រៀងនេះ​ ​គឺជា​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញមតិ​ដែ​ល​​ត្រូវ​បានការ​ពារ​ដោយ​​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​​។

​ប​ន្ថែ​​មពីនេះ លីកាដូ បញ្ជាក់​ថា ខ្លួននៅតែ​បន្ត​ឈរជាមួយ​ជនរងគ្រោះក្នុងពិធីប្រារព្ធ​ខួប​ និង​​​បន្ត​អំពាវនាវ​ដ​ល់​​​​​​​​​អា​ជ្ញាធរ​​ឱ្យ​ស៊ើបអង្កេត​ដោយ​ឯករាជ្យទៅលើ​អំពើ​ហិង្សា​ ​ការ​​ស្លាប់​ ​និង​ការ​បាត់ខ្លួន​ ​ដែល​បាន​កើតឡើង​កា​ល​​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣​ ​ខែ​មករា​ ​ឆ្នាំ​២​០​១​៤​ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​កុំ​ឱ្យ​កើតមាន​នូវ​អំពើ​ហិង្សា​ដ៏​អាក្រក់​ដូច្នេះ​បន្ត​ទៀត។​

អំ​ពើ​​ហិង្សា​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វេ​ង​ស្រេង ​ដែលបានកើតឡើង​កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ២០១៤ បណ្តាល​ឱ្យ​មនុស្ស​ចំនួ​​​ន៤​នាក់​​ស្លាប់​ ​រង​របួស​៣​៨​នាក់​ ក្នុងនោះ ​​២​៥​នាក់​រង​របួស​ដោយគ្រាប់កាំភ្លើង​ ​និង​កុមារា​ម្នាក់​អា​យុ​​១​​៥​ឆ្នាំ​នៅ​ពេល​នោះ​​បាន​បាត់ខ្លួន​​។​

ស​ម្រា​ប់អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថា វិធានការលើក្រុមអង្គការ​ស​ង្គ​ម​​​ ពាក់ព័ន្ធបទចម្រៀងដែលភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍ផ្លូវវេងស្រេង តែមិនចាត់វិធានការលើអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលបំផ្លាញស​​​ម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិ នឹងបន្តបន្សល់ទុកនូវជំងឺ​អយុត្តិធម៌សង្គមផង និង​ទប់ស្កាត់ការធ្លាក់ចុះប្រជា​ប្រិ​យ​ភាព​នៅពេលខាងមុខផង។

លោកគិតថា ព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាប​ដោយ​ហិ​ង្សា​របស់អាជ្ញាធររដ្ឋនៅលើផ្លូវវេងស្រេង កាលពី៩ឆ្នាំមុន ប្រៀបបា​ន​វិនាសកម្មដ៏ធំមួយដែ​​លរដ្ឋាភិបាលចង់កាយកប់ ដើម្បី​កុំឱ្យប៉ះពា​ល់ដ​ល់​ប្រជាប្រិយ​ភាពនៅពេលខាងមុខ ប៉ុន្តែលោកថា វិធាននេះអាចជាអាវុធមុខពីរ​សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។

លោកថា៖ «ចំណាត់ការនេះ ខ្ញុំគ្រាន់តែមានការព្រួយបារម្ភនៅត្រង់ថា តើការបំបិទហ្នឹង វាអាចនឹងផ្តល់​នូវផល​ល្អសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល មិនចង់ឱ្យកម្មកររំឭករឿងចាស់ឡើងវិញ ឬអាចជាកត្តាមួយធ្វើឱ្យអាការខឹងស​ម្បា​ហ្នឹង​ ឬការខកចិត្តហ្នឹង វាកើនឡើងកាន់តែច្រើន»។

ដោយឡែក អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែក​ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ លោក វណ្ណ ប៊ុនណា មើល​ឃើញ​ថា វិធានការនេះ ជាសញ្ញាភ័យ​ខ្លាច​របស់បក្សកាន់អំណាច ក្នុងការបាត់​បង់​ប្រជាប្រិយភាពអំឡុងនៃការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ ក្នុង​ន័យ​នេះ លោកយល់ថា ព្រឹត្តិការណ៍ផ្លូវវេងស្រេង ជារូបភាពអាក្រក់មួយប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់រដ្ឋា​ភិបាល ដែល​ការណ៍នេះ បក្សកាន់អំណាចមិនចង់ឱ្យព្រឹត្តិការណ៍នេះ​កក្រើកឡើងក្នុងក្រសែភ្នែកមហាជន មុនការ​បោះឆ្នោតមកដល់ទេ ព្រោះជាគ្រោះថ្នាក់ដល់យន្តការបន្តគ្រប់គ្រងអំណាច។

លោកថា៖ «កាលណារដ្ឋាភិបាលមិនព្រមទទួលយកការពិត ហើយមិនខំស្វែងរកយុត្តិធម៌ចំពោះជន​រងគ្រោះ​ និងអ្នកប្រើអំពើហិង្សា តែបែរជា​បំបិទនូវអ្វីដែលបានកើតឡើង ជាការដើរផ្ទុយអំពីតួនាទីរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័នដែលបម្រើប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។ អ៊ីចឹងជារូបភាពធំ ខ្ញុំមើលឃើញអំពីការខ្លាចចំពោះ រដ្ឋាភិបាលនៅពេលការបោះឆ្នោតខាងមុខ ដែលវាអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ប្រជាប្រិយភាពរបស់បក្សកាន់អំណាច»។

លោកគិតថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះនឹ​ងបន្តអូសបន្លាយវិបត្តិសង្គមច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត ក្នុងនោះមានទាំងការរឹតត្បិតលំហការងារអង្គការសង្គមស៊ីវិល សេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់រដ្ឋ សេរីភាពសារព័ត៌មាន រួមទាំងវិស័យសិល្បៈដែលជាផ្នែកសំខាន់មួយចូលរួមកែលម្អសង្គម។

លោកបារម្ភផងដែរថា ការបន្តធ្វើឱ្យចរន្ត​នយោបាយដើរផ្ទុយទៅនឹងចរន្តអន្តរជាតិ ដែលទាមទារឱ្យមេដឹក​នាំ​កម្ពុជាបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ​មុនការបោះឆ្នោត អាច​នឹង​ធ្វើឱ្យកម្ពុជា​ដើរ​ដល់​ចំណុច​វិបត្តិសង្គម ​និង​ការដាក់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ។

លោកថា៖ «កាលណា​រដ្ឋាភិបាលមិនបានទទួលសំឡេងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​ពីមជ្ឈដ្ឋានទូទៅទេ ធ្វើ​ឱ្យ​គោលន​យោបាយក្នុងការដាក់ចេញហ្នឹង វាមិនបានឆ្លើយតបគ្រប់គ្រាន់ទៅនឹងបញ្ហាសង្គម ហើយ​វាជាហេតុ​បង្កឱ្យ​​ប​ញ្ហា​​សង្គមកាន់តែកើតមានខ្លាំងឡើងៗ ហើយអ្នកដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងហ្នឹងគឺប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញធម្មតាដែ​​​ល​​ពួ​កគាត់ត្រូវការយុត្តិធម៌សង្គម ត្រូវការជីវភាពរស់នៅសមរម្យ ដូច្នេះវាជាការបំ​ពេញតួនាទី​របស់​រដ្ឋាភិបាលក្នុ​​ងការបំពេញឱ្យគាត់»៕

You are donating to : Donation

How much would you like to donate?
$10 $20 $30
Would you like to make regular donations? I would like to make donation(s)
How many times would you like this to recur? (including this payment) *
Name *
Last Name *
Email *
Phone
Address
Additional Note
paypalstripe
Loading...