មន្រ្តីសហជីព និងសង្គមស៊ីវិល បារម្ភបាត់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ ឬ GSP របស់អាមេរិកដោយសារផុតកំណត់ហើយ មិនឃើញអនុម័តបន្ត
មន្រ្តីសហជីព និងសង្គមស៊ីវិល បារម្ភបាត់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP របស់អាមេរិក ដោយសារតែកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធទូទៅនោះ បានផុតរលត់សុពលភាព កាលពីដាច់ឆ្នាំ ២០២០ និងមិនទាន់មានតម្រុយណាមួយ ថាសភាអាមេរិក នឹងផ្តល់សុពលភាពវិញនោះទេ។
ការព្រួយបារម្ភរបស់មន្រ្តីសហជីព និងសង្គមស៊ីវិលនេះ គឺកើតឡើងដោយសារតែកម្មវិធីចាស់នៃការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ ឬ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើផលិតផលធ្វើដំណើរ ដល់ថ្ងៃផុតកំណត់ទៅហើយ ប៉ុន្តែបែរជាមិនទាន់ត្រូវបានសភាអនុម័ត ឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។
កម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ លើផលិតផលធ្វើដំណើរ ដែលអាមេរិកផ្តល់ឲ្យកម្ពុជានោះ បានផុតនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២០។ សភាអាមេរិក ក្នុងអាណ្តិតប្រធានាធិបតេយ្យ ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) នៃគណក្សសាធារណរដ្ឋ មិនបានអនុម័តច្បាប់ ដើម្បីផ្តល់សុពលភាពដល់កម្មវិធីនេះឡើងវិញ។ អាណត្តិរបស់លោកត្រាំ នឹងត្រូវបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ២០ ខែ មករា ខាងមុខ។ នៅថ្ងៃទី ២០ ខែ មករា នោះ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតថ្មី គឺលោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) នៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ នឹងចូលកាន់តំណែង រួចហើយរៀបចំក្បាលម៉ាស៊ីន ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មី។
មន្រ្តីអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិការងារ ថាកម្ពុជាកំពុងស្ថិតលើកំណាត់ផ្លូវ ដ៏ស្រពិចស្រពិល និងលំបាកលំបិនមួយ និងអាចបាត់បង់ប្រព័ន្ធការអនុគ្រោះពន្ធទូទៅនេះផង យោងទៅតាមស្ថានភាពអាក្រក់បច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជា។ នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការសង់ត្រាល់ លោក មឿន តុលា ថា ភាពល្អក់កករនៃទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងរយៈពេលជាងបីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេសតាំងពីរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមក ធ្វើឲ្យកម្ពុជាពិបាកនឹងបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យអាមេរិក កុំដាក់ទណ្ឌកម្មកម្ពុជាណាស់ <<កម្ពុជាហាក់ដូចជាមានអរិភាពធ្ងន់ ជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ពាក់ព័ន្ធនឹងខ្លួនស្និទ្ធជាមួយចិនផង ហើយមានការចោទប្រកាន់ ពី សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តផ្សេងៗ ថាកម្ពុជាមានផ្ដល់ទីតាំងយោធាឲ្យចិនផង។ មួយទៀតគឺរឿងចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ថានៅពីក្រោយលោក កឹម សុខា ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ។ល។ និង ។ល។ អាមេរិកមានការខកចិត្តខ្លាំង>>។
លោក មឿន តុលា បន្ថែមថា ការខចិត្តខ្លាំងណាស់នេះ ក៏មានចំពោះបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រំលោភសិទ្ធិការងារ និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យធ្ងន់ធ្ងរនោះដែរ ព្រោះកន្លងមករដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញជំហរដាក់ទណ្ឌកម្មជាបណ្តើរៗខ្លះហើយ បើទោះជាមិនទាន់ធ្ងន់រហូតដល់ដកហូតការអនុគ្រោះពន្ធ GSP ក៏ដោយ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី បរិបទនយោបាយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រែប្រួលក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះ។ ជាងនេះទៅទៀត កាលពីខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០ តំណាងរាស្រ្តអាមេរិក ៨ រូប ដែលក្នុងនោះមាន ៧ រូបមកពីខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើរបបក្រុងភ្នំពេញ និងឲ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP នេះផង បើលោក ហ៊ុន សែន តែមានះមិនព្រមស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ លោក មឿន តុលា ថាអាមេរិក អាចយកកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធទូទៅនេះ ធ្វើជាថ្នូរក្នុងការដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា ឲ្យស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ <<ដូច្នេះបើកម្ពុជានៅតែមិនមានការកែលម្អ លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងតួនាទីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើមហ្នឹងទេ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាពិបាកនឹងទទួលបាននូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ>>។
ដូចគ្នានេះដែរ បញ្ហានេះ ក៏ជាក្តីបារម្ភមួយរបស់មេដឹកនាំសហជីពកម្មករ។ ក្នុងពេលដែលកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធទូទៅនាពេលបច្ចុប្បន្ន អស់សុពលភាព និងសភាអាមេរិកមិនទាន់អនុម័តបន្តវាបែបនេះ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ ថាវិស័យរោងចក្រកាត់កំពុងប្រឈមបញ្ហាមួយទៀត បន្ថែមលើបញ្ហានៃការដកការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ ភាគរយ ដែលជាបន្ទុកស្រាប់ទៅហើយនោះ។ លោកថាអ្នកបញ្ជាទិញ អាចបន្ថយការទិញក្នុងរយៈពេលនេះ ស្របពេលដែលរោងចក្រវិញ អាចបន្ថយការផលិតដែរ ព្រោះខ្វះអ្នកបញ្ជាទិញ។ លោកអាត់ថា ព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជា ដែលអាចជាកត្តា ធ្វើឲ្យមានការលំបាកក្នុងការបន្តទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិក <<យើងក៏មិនប្រាកដថាគេនឹងបន្តឲ្យដោយងាយៗ ឬគេស្គ្រីនមើល ថាតើប្រទេសណាបានអនុវត្តត្រឹមត្រូវ ឬក៏ប្រទេសណាគេត្រូវដក។ យើងអត់ដឹង។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមានការស្គ្រីនមើល ប្រហែលជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង គឺគិតទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹងខ្លាំង។ អាមេរិកដូចធ្លាប់ឲ្យកូតាហ្វ្រីរយៈពេល ១០ ឆ្នាំនៅខ្មែរហ្នឹង ប៉ុន្តែជាថ្នូរនឹងប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងលក្ខខណ្ឌការងារហ្នឹងឯង គឺអត់មានចង់បានអ្វីទេ>>។
អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺ ពីអគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) លោក ខេន លូ (Ken Loo) អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ផៃ ស៊ីផាន ជុំវិញរឿងនេះ បាននៅឡើយទេ។
ប៉ុន្តែមន្រ្តីទូតអាមេរិក ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិក កាលពីថ្ងៃទី ០៧ ខែ មករា ថាកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP របស់អាមេរិកនោះ ពិតជាផុតកំណត់កាលពីថ្ងៃទី ៣១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២០ មែន ដោយសារតែ សភាអាមេរិកមិនបានអនុម័តវា នៅមុនសម្រាកប្រចាំឆ្នាំ។ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក ឆែត រ៉ូដឺម៉ៃយើរ (Chad Roedemeier) ថាក្នុងពេលដាច់ការអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ ឬ GSP នេះ រាល់ការនាំទំនិញចេញពីកម្ពុជាទៅអាមេរិក គឺត្រូវបង់ពន្ធធម្មតា ដោយរង់ចាំការសម្រេចជាថ្មីរបស់សភាអាមេរិក។ សភាអាមេរិក នឹងសម្រេចថាតើនឹងបន្តសុពលភាពប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ដល់កម្ពុជាតទៅទៀតឬយ៉ាងណា។
លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋសភាពអាមេរិក បានចាប់ផ្តើមកិច្ចប្រជុំពេញអង្គប្រចាំឆ្នាំជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន រួចហើយ កាលពីថ្ងៃទី ០៣ ខែ មករា កន្លងទៅនេះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកមិនបានបញ្ជាក់ថា តើសេចក្តីសម្រេច នឹងចេញទៅជាយ៉ាងណានៅឡើយទេ។
កម្ពុជាចាប់ផ្ដើមទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធ ឬ GSP នៅឆ្នាំ ១៩៩៧។ តាមរយៈការអនុគ្រោះនេះ ក្នុងមួយឆ្នាំៗ កម្ពុជានាំចេញទំនិញទៅទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក គិតជាទឹកប្រាក់ជាង ១៨០លានដុល្លារ៕
ប្រភព៖ RFA
